Sklep modelarski

Krótka informacja o istniejących systemach kolejek

Obok bardzo rzadko spotykanych modeli II, I, 0 i bardzo małych modeli Z najbardziej popularne są modele w skali H0 (1:87), TT (1:120) i N (1:160), które najbardziej nadają się do budowy domowych makiet.
Również na rynku, najwięcej dodatków takich jak pojazdy, szyny, budownictwo, i.t.p. można znaleźć w skalach H0, TT oraz N.
Oznaczenie H0 dotyczy modeli w skali 1:87 co znaczy że model jest 87 razy mniejszy od rzeczywistego obiektu. Odstęp między szynami kolejowymi wynosi w tej skali 16,5 mm i odpowiada rzeczywistemu rozmiarowi europejskich kolei 1435 mm. Dla kolei wąskotorowych w skali H0 odstęp między szynami wynosi 12 mm lub 9 mm i oznaczany jest odpowiednio symbolami H0m ( skala metrowa 1000 mm ) i H0e (wąskotorówka 600 - 750 mm ).
Kolejki TT poruszają się po szynach o rozstawie 12 mm, natomiast kolejki w skali N pomniejszone w stosunku do rzeczywistości w skali 1:160 poruszają się na szynach o rozstawie 9 mm.
W porównaniu do makiety H0, taka sama makieta w skali N zajmuje nie więcej jak jedną czwartą powierzchni makiety H0.
Na makietę w skali N decydują się modelarze, którzy na małej powierzchni pragną umieścić bogaty system komunikacyjny z dużą ilością torów i szeroką możliwością  poruszania się.
Zwolennicy skali H0 kładą nacisk na bogactwo szczegółów i dla oka bardziej zauważalną estetykę i piękno samej makiety.
Skala TT jest skalą środka, pozwala optymalnie wykorzystywać powierzchnię bez utraty wierności odwzorowania modeli.

Model lokomotywy BR89 w skali H0 (1:87) i skali N (1:160)

Do uruchamiania modeli kolejowych stosuje się prąd stały o napięciu 14 V lub zmienny o napięciu 16 V. Sterowanie mechanizmów napędzających odbywa się za pośrednictwem transformatorów.

Rozróżnia się dwa systemy zasilania :
    - dwuprzewodowy na prąd stały (Piko, Tillig, Trix, Roco, ACME, Arnold, Bachmann, Brawa, Electotren, Jouef, L.S. Models, Lilipu, Lima, Fleischmann, Rivarossi),
    - trójprzewodowy na prąd zmienny (Marklin, niektóre modele Roco, Piko, Tillig).

Systemy te, typowe dla poszczególnych producentów, nie mogą być wzajemnie kombinowane.

W Polsce najbardziej popularnym systemem zasilania jest dwuprzewodowy na prąd stały.
W lokomotywach bardzo trudno zmienić system zasilania w odróżnieniu od wagonów (w wagonach wystarczy zmienić koła).

Przykłady torów różnych producentów.

System zasilania – dwuprzewodowy na prąd stały

W systemie tym prąd płynie poprzez dwie izolowane od siebie szyny.
Zasilanie lokomotywki następuje za pośrednictwem jej metalowych kół i ślizgających się kontaktowych szczotek. Zmiana kierunku ruchu pojazdu następuje przez zmianę kierunku przepływu prądu.
W systemie tym dla wyeliminowania zwarć, osie pojazdów są odizolowane od obręczy kół.
Przy budowie torowisk, wymagających zwrotnic, należy zwrócić uwagę na wymóg izolacji jednej szyny od drugjej.
Powyższy system bardzo często używany jest przez producentów skali H0. Natomiast w skalach H0m, H0e, TT i N zasilanie u wszystkich producentów na świecie następuje wyłącznie w tym systemie.

System zasilania - trójprzewodowy na prąd zmienny.

W systemie tym funkcjonują modele skali H0 produkowane przez firmę MÄRKLIN.
Obie zewnętrzne szyny przewodzące prąd nie są od siebie izolowane, toczą się po nich metalowe koła obracające się na metalowych osiach.
Niezbędny drugi przewodnik biegunu prądu zmiennego występuje tu w postaci punktów kontaktowych wtopionych w środku podkładów kolejowych szyn.
Przepływ prądu do silnika następuje za pośrednictwem szczotki kontaktowej ślizgającej się przez środek torowiska. Zmiana kierunku jazdy sterowana jest specjalnym przełącznikiem reagującym na siłę prądu. Wobec tego, że szyny w tym systemie nie muszą być od siebie izolowane, ułatwia to budowanie torowisk w różnych kombinacjach.

Napowietrzne przewody elektryczne.

Wszystkie opisane systemy mogą być zasilane również za pośrednictwem napowietrznych przewodów elektrycznych.
Większość droższych sprzedawanych elektrowozów może być przełączanych na zasilanie z kabli napowietrznych.
W ten sposób, na tych samych torowiskach można prowadzić - niezależnie od siebie - zestawy zasilane przez szyny lub za pośrednictwem trakcji napowietrznej. Często jednak przewody trakcyjne są tylko atrapami, ponieważ prowadzenie ich i zasilenie prądem np. przez tunele jest trudne.
W wypadku lokomotyw wyposażonych w pantografy, obecność trakcji powietrznej w konstrukcji całej makiety wydaje się niezbędna, mimo że nie spełnia żadnej technicznej funkcji przy wykorzystaniu zasilania szynowego.